10 dingen die je nog niet wist over De Nachtwacht

De Nachtwacht, geschilderd door Rembrandt, is misschien wel het bekendste en belangrijkste schilderij van de Nederlandse geschiedenis. Toch zijn er er aantal opvallende zaken omtrent dit kunstwerk. Ontdek in dit artikel de 10 dingen die je nog niet wist over de Nachtwacht!

1. De Nachtwacht is niet de oorspronkelijke naam

Toen Rembrandt in 1642 het kunstwerk had afgerond, was er nog geen exacte titel gekoppeld aan het schilderij. Het Rijkmuseum gebruikt in haar documenten dan ook de titel 'Schutters van wijk II onder leiding van kapitein Frans Banninck Cocq' als officiele benaming. 'De Nachtwacht' wordt pas voor het eerst gebruikt in een document uit 1797 en heeft vervolgens overhand genomen.

2. De Nachtwacht is drie keer aangevallen

De Nachtwacht is in totaal drie keer aangevallen; de eerste aanval was in 1911 toen een man het doek aanviel met een mes. Ook de tweede aanval was wederom met een mes. De aanvaller bracht maar liefst 12 snedes toe in het doek. De laatste aanval was op 6 april 1990 toen een man zuur spoot op het schilderij. Door de samenstelling van het zuur en adequat ingrijpen door een beveiliger wordt slechts het vernis (lees: beschermlaag) aangetast.

3. Er zijn vier repen van het schilderij afgesneden 

Om de nachtwacht passend te maken in het stadshuis zijn er 4 repen aan alle zijdes afgesneden. Opvallend is het feit dat deze 4 stukken nooit zijn teruggevonden

4. Er wordt wordt geschoten op het schilderij

Een klein detail op het schilderij is dat Rembrandt de werking van een klover uitbeeld. Links vult iemand zijn wapen, in het midden wordt het wapen afgevuurd en rechts maakt iemand het wapen weer schoon. 

5. De Nachtwacht is in zijn bestaan al 25 keer behandeld

Momenteel wordt Operatie Nachtwacht uitgevoerd; het grootste onderzoek ooit naar dit kunstwerk. Het doel is om met geavanceerde technologie een basis te creëren zodat het kunstwerk zo goed mogelijk behouden blijft voor toekomstige generaties.

6. De schaduw van de hand van Kapitein Frans Bannink Cocq 

Een opvallend detail is te zien tussen de vingers van de hand van Kapitein Frans Bannink Cocq. Het wapen van Amsterdam valt namelijk precies tussen de schaduw van de duim en de wijsvinger. Rembrandt beeldt hiermee uit dat de stad in veilige handen is bij de schutters.

7. De Nachtwacht is eenmalig in bruikleen geweest

In 1898 werd De Nachtwacht naar het Stedelijk Museum toegebracht voor een Rembrandt-tentoonstelling ter ere van de inhuldiging van koningin Wilhelmina. Dat was de eerste en laatste keer dat het kunstwerk in bruikleen in een ander museum heeft gehangen.

8. De Nachtwacht is gemaakt voor de Kloveniersdoelen

Het schilderij hangt in de grote zaal van de Kloveniersdoelen,  een van de hoofdkwartieren van de schutterij destijds. In 1715 kreeg het schilderij een plek in het stadhuis, het huidige Paleis op de Dam.

9. Tijdens de oorlog lag de Nachtwacht verstopt in een grot

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd De Nachtwacht in 1939 , samen met 30.000 andere kunstwerken uit het Rijksmuseum, geëvacuurd en veiliggesteld. Nadat het werk eerst op verschillende plekken in Noord-Holland was verstopt, werd het in 1942 verplaatst naar een grot in Limburg. Hier heeft het kunstwerk tot het einde van de oorlog heeft gelegen.

10. Het is onbekend hoe lang Rembrandt deed over het schilderen

Het is onduidelijk hoe lang Rembrandt exact heeft gedaan over het maken van De Nachtwacht. Één van de afgebeelde schutters is overleden in 1640, waardoor het aannemelijk is dat Rembrandt voor dit jaartal is begonnen met de opdracht. Omdat De Nachtwacht in 1642 klaar was, heeft hij er dus minimaal een jaar over gedaan (maar waarschijnlijk langer).